Viro Excellentissimo,
Doctissimo atque experientissimo,
Dom[ino] D[octori] Carolo Linnaeo,
Amico suo et Fautori aestumatissimo,
S[alutem] P[lurimam] D[icit]
Jo[hannes] Petr[us] Kohlius.
Ita me Deus amet, vir celeberrime, ut nichil mihi in vita gratius acceptiusque
obvenire potest humanissimis clarissimisque sincerae amicitiae notis effulgentibus
literis tuis. Iam dudum, mihi crede, illas non exspectaveram tantum, sed et
avidissime, qui meus in Te amor est, exoptaveram. Iamque in eo eram, ut epistolam
quandam tam diuturni silentii causam sciscitantem, quin et expostulantem,
querulamque pararem, quum tabellarius praeter omnem spem ad me missam tuam
traderet. Quae quidem, cum inter caetera nova literaria summo cum gaudio a me
perlecta et cum publico communicata, tuam, celeberrime vir, sanitatem
prosperitatemque, qua in Batavis terris gaudes, integerrimam optabilemque nuncient,
non possum non tibi aeque ac literatae reipublicae, cultae imprimis, fortunataeque
Bataviae ex animo gratulari, quum dubium plane non sit, quin utraque per te tuaque a
Deo tibi concessa dona incrementis floreque magis magisque crescat. Immaturum
illum satisque funestum Artedii tui obitum acerbe doleo.[1] Insimul
tamen gaudeo hanc iacturam, quam thesaurus[2] inprimis in eius Sebaeque decessu[3] patitur, tam commode per Te, sagacissime naturae indagator,
sarciri.[4] Ridiculae interim rei occasionem praebuit Artedii tui illa mors. Quatuor
menses circiter effluxerunt, quum communis noster amicus, celeberrimus
Nedtelbladtius, Lipsia huc excurreret ad meque, quae eius humanitas
est, diverteret, ubi inter alia multa in republica literaria recens gesta mortem quoque
clarissimi Sohlbergii nostri pro certo mihi affirmabat circumstantiam
addens prope Amstelodamum, nescio in qua lacuna aut aqua suffocatum periisse.
Quanto cum dolore dicam an stupore istud inaudiverim, facile iudicare potes. Nec
temperare poteram huic luctui meo, quin publice illum in novis literariis nostris
significarem.[5]Quam falsus autem hic fuerit nuncius, ex literis tuis iam nunc
edoctus sum. Clarissimo, quaeso, Sohlbergio, si adest, [a]cum officiosissima
salutatione[a]hoc renuncia meque illum in diario meo publice iam sepelivisse, in
vitam autem iam nunc reditum, ex animo illi gratulari nestoreosque vovere[b]
annos. Fabricium nostrum at quantum Virum! Sexagesimo octavo
anno vita decessisse fama fortasse iam edoctus es. Immensam profecto literatus orbis
omnesque scientiae iacturam in eo faciunt. Commune desiderium sui relinquit
omnesque, quibus literae ac virtutes curae[c] cordique sunt, decessum eius
lugent. Nova nostra literaria Batavis quoque[d] vestris non plane displicere in
primis michi gratulor. Tibique, Vir celeberrime, pro tam benevola commendatione
exquisitissimas ago gratias. Quodsi octo vel novem eruditorum numerus, quorum
unusquisque quotannis tres thaleros solveret, adimpleri posset, in me recipio
spondeoque me pro tribus quotannis ioachimicis (3 Reichsthaler) octo vel novem folia
octavo quoque die per postam sine ulla alia mercede (franco) Amstelodamum
missurum esse.
Vale et fave,
celeberrime Vir,
amice et Fautor imprimis aestumande!
Toti tuo
J. P. Kohlio
Hamb[urgi] d[ie] 29 Maii 1736.
[e]P.S. Dom[inus] Doct[or] Jaenisch qui tuas
literas accepit et quamprimum respondebit, Dom[inus] item von
Spreckelsen maxima quamque officiocissima [sic] salute
Te impertivit.[e]
Iterum vale!
TEXTUAL NOTES
a. MS1 [added above the line]
b. MS1 [added above the line]
c. MS1 [added above the line]
d. MS1 [added above the line]
e. MS1 [added in the left margin]
EXPLANATORY NOTES
1. See Linnaeus to Christian Gottlieb Ludwig, 10 May 1737 n.s.{L0177}. A biography of Peter Artedi was written by Linnaeus (edited and commented on by I. Odelstierna in SLÅ 49 (1966), 1-8). For Artedi, see Lönnberg, “Linné och Artedi”; Nybelin, “Tvenne opublicerade Artedimanuskript”; Walde, “Nya bidrag till Artedis biografi”; Engel, “Some Artedi documents in the Amsterdam archives”; Nybelin, “Strödda bidrag till Artedis biografi”; and Nybelin, “Kring Petrus Artedis vistelse i England 1734-35”.
2. Seba, Locupletissimi rerum naturalium thesauri accurata descriptio.
3. Albert Seba died in 1736. See Engel, “The life of Albert Seba”, 75-100. See also Kohl, Hamburgische Berichte, 38 (1736), 341.
4. Artedi helped Albert Seba with his collections, see Kohl, Hamburgische Berichte, 38 (1736), 341-342. One evening on his way home from Seba, Artedi fell in a canal and drowned. It was Linnaeus who was to publish Artedi’s manuscripts; see Artedi, Ichthyologia sive opera omnia de piscibus and Kohl, Hamburgische Berichte, 16 (1738), 131-132.
5. Kohl, Hamburgische Berichte, 6 (1736), 54.