Please wait ...
ALVIN
Platform for digital collections and digitized cultural heritage
English
ui-button
English
Svenska
Norsk
Login ()
ui-button
Gothenburg
Företagens historia
Karolinska Institutet
Linköping
Linnaeus University
Lund
Stockholm
Uppsala
Örebro
Västerås
Österåker
Folkrörelsearkivet
Skara
Riksantikvarieämbetet
Musik- och teaterbiblioteket
Veterinärmuseet
Universitetet i Oslo
Arboga
All resource types
Archive
Books & Manuscript
Image
Map
Mixed material
Music material
Object
Software
Sound recording
Video
Person
Organisation
Place
Work
Resource types
All resource types
Archive
Books & Manuscript
Image
Map
Mixed material
Music material
Object
Software
Sound recording
Video
Index
Person
Organisation
Place
Work
ui-button
Extended search
|
About Alvin
|
Copyright
|
Contact us
[1]
Letter 13 December 1762 to Carl Linnaeus
(Text, Manuscript)
Language
Latin
Persons
Vandelli, Domenico
, 1735-1816
(author)
Linné, Carl von
, 1707-1778
(addressee)
Origin
No place, unknown, or undetermined, 1762-12-13
Physical description
Format:
Non digital + Digital, reformatted digital
Transcription
Celeberrimo et Sapientissimo Viro,
Botanicorum Principi,
D[omino] D[octori] CAROLO LINNAEO equiti,
S[acr]ae M[ajesta]tis R[egi]ae Sueciae Archiatro,
Med[icinae] et Botan[ices] Profess[ori] Upsal[iensi] nec non Acad[emiarum] Imp[erialis], Monsp[eliensis], Berol[inensis], Tolo[siensis], Upsal[iensis], Stock[holmiensis] Socio &c. &c.,
S[alutem] pl[urimam] d[icit]
Dominicus Vandellius.
Majo mense, priusquam alpinum iter inciperem, ad Te, Vir Celeberrime, scripsi, sed epistolae sors mihi incerta fuit. Nunc vehementer exoptans de Te scire, cui multa debeo, et ut muneri meo satisfaciam, hanc transmitto, ea directione, quam mihi dedit Cl[arissimus] Discipulus Tuus
Carolus Alstroemer
, qui aliquot rariores alpinas plantas ac semina, a Te quaesita, a me habuit. Nam plures rarioresque herbas in hisce montibus collegi, quarum aliquas species et forsan unum genus Botanicis ignotum esse dubito, sed priusquam eas virides iterum observare necessarium duco, et tunc sceleta semina ad te mittam.
In dicto itinere decem mineras plumbi, viginti ferri, tres plumbaginis detexi, ut quoque rariora spata, quartza, gypsa, calcareos lapides, marmora, tripoli, lapides ollares, corneos, schistos, granatos, toparzios, calcedonia, silices, ossa humana tophaceo lapidi inclusa, ligna a succo acathoso lapidefacta, multasque species nautilorum, cornuum ammonis, et astroites &c., quae res in hac Regione omnino ignotae erant; nullus enim ad Historiam naturalem incumbit. Omnia diligenter describo, ut mineralogiam, Floram Mediolanensem et Mutinensem Cel[eberrimae] Upsaliensi Societati offerre queam. De peculiari silice duntaxat nunc dicam.
Silex intrinsece aequalis, durissimus, semipellucidus ad acathem accedens
. Hic lapis, ut perfecte scis, a multis mineralogistis, et praecipue a
Wallerio
, sparsim, et globorum aut glarearum figura reperiri solummodo creditur, attamen silex montem efformat prope Comensem Lacum, loco
Villa Albese
dicto. Silicis strata fere horizontalia sunt et crassitiei septem aut octo pollicum, quae in superiori superficie protuberantias habent mamillares a concentriticis siliceis lamellis conflatas, et extrinsece subtili crusta rubescente argillosa obductas; earum diameter est 4, et saepe 6 pollicum, raro 4 pedum Parisiensium. Aliae vero convexo-convexae in ipsis stratis reperiuntur. Laminae illae concentricae non semper divisionem monstrant; nam ita coalescunt, ut aequalis lapis appareat absque ulla divisione. In medio eaedem continent saepe nucleum ovale compressum tunica argillosa albescente tectum, intus vero silex est.
Silicis strata colore variant, quia alia rubra, alia Castanei coloris, virescentis aut flavescentis sunt. Aliquoties in ipsis maculae rotundae diametro 4 aut 8 linearum observantur albidi coloris, in medio pallidioris cum puncto albo in centro. Quaedam strata acathosis albis venis retiformibus perbelle distinguuntur, et aliqua, subtilissimis, horizontalibus eisdem venis perpulchre ornantur instar Lapidefacti ligni. Quae acathosae et cristallinae venae saepe, dum cavitates invenere, duabus laminis divisae, in vacui lateribus anisagorios cristallos reliquerunt. Ejusdem silicis aliquot strata flavescente tripoli circumvestiuntur.
Alia dicenda essent de peculiari stalactite ferreo, de nigris granatis parallelogramis multisque lapidibus nondum descriptis, sed hisce nugis nimis abuterer Tua patientia, Vir Celeberrime.
Cum sero ad Vestras oras perveniant nostras Litterarias notitias, de aliquibus Te certiorem faciam.
In hac urbe quaedam Mulier, fabri
Marzoni
dicti consanguinea, ob nimiam ciborum repletionem acerba colica torquebatur absque faecum evacuatione; res in angustum erant, dum inutiliter clisteres aliaque remedia experta fuissent; quare Medici propinquam mortem timebant; itaque faber
Marzonus
cogitans de aliquo praesidio pro aegrotae sanitate, Medicis proposuit usum clisteris aquae tepidae ope parvae machinae ab ipso fabre factae, quae duntaxat magnitudine dissimilis est illi, qua incendia extinguuntur (hanc D[ominus] Martinus in sua grammatica philosophica describit). Annuerunt medici et aegra post clisteres hujusmodi magna faecum evacuatione illico convaluit. In rustica juvene, quae simili colica laborabat, experimentum felici eventu Medici instituerunt; et vir, biliosa colica laborans, eadem machina sanitatem adeptus est; sed juvenis mulier sero machinam adhibuit, dum jam intestina gangraenosa fortasse erant, quare obiit; et pariter e vivis erepta fuit mulier octagenaria, ob faecum impeditam evacuationem, quamvis injectiones accepisset a hac machina; ast aqua vix anum ingressa cito exibat. Patruus meus Bernardinus Vandellius, Mutinae Ducis Archiater, in humanis cadaveribus et vivo cane experimenta tentare fecit, quibus in uno cadavere observavimus aquam Valvulam Tulpianam superavisse, in alio cadavere ultra progredi nequivisse et in tertio ob nimiam intestini
coli
sub ventriculo coarctationem non transivisse, imo vidimus intestinum
rectum
et
coli
partem vehementer ab aqua extensam esse. Canis post intolerabiles conatus aquam ope machinae ingressam impetu ejecit, sed iteratis injectionibus, et secto abdomine, cognovimus parvam aquae quantitatem
ileon
ingressam esse, sed omnia sanguinea vasa mesaraica valde turgida erant. Aliis simplicioribus machinis experimenta hic et Viennae Austriae a Cel[eberrimo] Haenio fient; ast dictae machinae utilitatem Tibi dejudicandum relinquo.
Cel[eberrimus]
Morgagnius
in suis
Anatomicis Adversariis III, et lib. III epist. 34 De sedibus et causis morborum per anatomen indagatis, Venet. 1761
, demonstrat materies per Talpianam valvulam non regredi. Cadaverum experimenta ut neque ea vivorum animalium contra
Morgagnii
sententiam sufficiunt. In vivis hominibus igitur morti damnatis experiri oporteret. Idem Celeberrimus Vir hoc anno in suis elegantibus et doctissimis Anatomicis praelectionibus adversus Hallerum affirmavit, tendines, aliasque partes sensum habere. Morgagnii opinio multum valet, quia is raro de quaestionibus decernit, nisi omnibus caute et recte perpensis.
Lucensibus typis edere curavi descriptionem Musei Cl[arissimi]
Comitis Francisci Ginanni
Ravennatis.
Multi nuper scripsere de scorbuto, sublimato, cicuta et de variolarum inoculatione.
Adversaria
Morgagnii
ac epistolae anatomicae, ut quoque alia inedita opuscula, prodiere in folio.
Venetiis quacunque hebdomada periodicae medicae notitiae exeunt.
Idriae Cl[arissimus] Jo[annes]
Antonius Scopoli
novam editionem suae
Florae Carniolicae
cogitat cum 500 novis plantarum speciebus, atque in lucem emittere Insectorum historiam, quae, ut ipse dicit, 300 incognita insecta habebit.
Viennae Austriae typis denuo committere Dioscoridem antiquissimo exemplari curant Cel[eberrimus]
Van-Swieten
, Cl[arissimus]
Crantz
propriis animadversionibus.
Interim Te etiam, atque etiam oro, ut me semper gratum et Tui nominis studiosissimum cultorem putes Tuique semper memoriam summe cum benevolentia servaturum esse. Vale diu, Vir doctissime, ad Botanices et ingenuarum artium incrementum!
Dabam Mediolano Id[ibus] Decembris 1762.
[
Address
]
Celeberrimo ac Sapient[issi]mo Viro
D[omino] D[octori] Carolo Linnaeo Equiti
S[acrae] R[egi]ae Sueciae Ma[jestat]is Archiatro Med[icinae]
et Botan[ices] Professori Upsal[iensi] &c.
Upsaliae
Notes
Letter from or to Linnaeus
Venue:
Date [?]
Original location:
a. (Linnean Society, London, XVI, 44-45).
Document type
Letter
Contact
Contact us
Location
Uppsala University Library
Carolina Rediviva, Dag Hammarskjölds väg 1
Box 510
SE 751 20 Uppsala
Linnaean correspondence
Identifiers (general)
urn:nbn:se:alvin:portal:record-231574
(nbn)
Identifiers (local)
L3171
(Linnébrev)
alvin-record:231574
(alvin)
Licensing of the work
Public Domain Mark (No Known Copyright)
Please wait ...
Link to record
Permanent link
http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:alvin:portal:record-231574
Direct link
https://www.alvin-portal.org/alvin/view.jsf?pid=alvin-record:231574
Create new record
Enter title
Owner
Ok
Cancel
New place
Enter name
Ok
Cancel
Create new organisation
Enter name
Ok
Cancel
Create new person
Enter last name
Ok
Cancel
Create new musical work
Enter title
Ok
Cancel
Could not delete
This record can not be deleted as it is referenced from other resources
Ok
Login to Alvin
Username
Password
Log in
Cancel
About Alvin
Alvin is a platform where digitized cultural heritage and digital collections are preserved and made available, as well as a catalogue of materials not yet digitized.
Copyright
All digitized materials in Alvin may be downloaded and used freely!