Viro Illustri,
D[omino] D[octori] FRANC[ISCO] DE SAUVAGES,
Medicorum antesignano, Amico antiquissimo,
S[alutem] pl[urimam] d[icit]
Car[olus] a Linné,
Equ[es].
Mirum in modum me exhilarabant Tuae die 24 Januarii datae, quas pridie
accepi. Mitissimus tuus animus, infucata tua amicitia perennat, ut video, cum tuo
sanguine. Ultimum stadium jam absolvimus; coaevi nostrates evanescunt unus post
alterum; nos infelices socii etiamnum restamus, sed brevi. Ante octiduum correptus fui
tritaea maligna saepius petechizante, quae Upsaliae hoc autumno eripuit cives tantum
non innumeros; ego debilis, nec tam atroci morbo par, sumpsi consilium in arena, et uti
in peste funestissima sudoreve Anglico assumpsi mox sudoriferum, et sudabam per 10
horas, nihilque assumpsi nisi aquam fontanam, calore aestivo gaudentem; post 24
horas discessit cephalalgia, et sudor acidus sentiebatur, et febris discedebat in totum;
sed corpus valde erat debile, necdum rite vires recuperavi.
Gerardi pulcherrimam Floram accepi, et attente legi multo cum fructu. Felix
ille potuit in tam felici climate, multis peregrinationibus egregie illustrare obscurissimas
antea plantas. Hausi instar apis ex ejus floribus dulcissima mella, nec more vesparum
ulla venena. Non quaesivi errores, sed augmenta botanices, quamvis facile crederem
nulli mortalium contingere esse immunem ab omni errore. Virum optimum amo itaque
et colo ob praestita in re herbaria facinora non levidensia; quod vero ego ipsi
displiceam, non est penes me, sed dependet a stupido ingenio; qui optassem maxime
instructum fuisse feliciori Minerva; sed ego mei ipsius author non sum. Vidit ille
lynceus in meis multos naevos, forte ego in meis observavi ipse adhuc plures, licet
minus oculatus. Quod vero ad methodum spectat, nihil habeo quod regeram. Hoc
tantum dicam, meum institutum fuisse describere sexus, leges, in plerisque a me visis
plantis, cum haec notitia deficiebat apud antecessores; hoc dum facerem, debui
methodum ita adornare, ut ex hac quivis videret, quomodo sexus plantarum esset in
speciebus sub classe militantibus. Si vero Dioicas, Polygamas, reliquasque
redegissem ad priores classes, non absoluta fuisset methodus in sexu. Meum
propositum non erat dare methodum naturalem, vel fragmenta methodi naturalis, cujus
ordines nullus definire potuit, nisi voluissem inculcare, quod omnis methodus deberet
exulare, et nullam methodum assumi, quum credideram paucos tam felici Minerva
natos esse, ut possent tot genera rite distinguere absque methodo. Nil magis optarem
quam quod Magni viri vellent nobis dare methodum suam, quae esset aliena ab omni
vitio. Isti me docuere, quod Hypocistis et Cuscuta, Cornus et
Sanguisorba, Fumaria et Digitalis, Veronica et
Olea, Statice et Atriplex, Ruta et Reseda,
Parnassia et Ledum, Hedera et Erica,
Samolus et Campanula, Rhus et Cneorum, ordine
eodem convenirent naturali, quod ego numquam credidissem. Utinam unquam credere
possem! Sed facile est videre aliorum errores, suos vero ignorare. Argumenta sunt
scripta ab inimica manu: Suppono calycem, fructificationis partem: Leontodontidis
florem compositum, dica unicum florem nec racemum. Si calix floris pars, et
umbella, involucraque, calyces, et receptacula, tunc rite distinxi classes, si observet
clavem classium. De Aro observet, quae praefatus sum ad Gynandriam. Ego
vero non agnosco receptacula ponere absolutos limites classium naturalium, quod in
Saxifragis videre est. Ouae monet de Boerhaavia, pulchra erant; hoc
non novi, nec habui Boerhaaviam unquam in ea copia, ut potuerim examinare rite
flosculum. Caetera viliora sunt. Utinam posses mihi comparare Boerhaaviae semina, et
me doceres, qua ratione istam plantam colerem, quae toties renuit apud me crescere!
Accepi nuper Bassiae pulcherrimum genus.
Vidi aliquot tabulas Dioscoridis delineatas Viennae; sed non dicam, num sint vere
authoris Dioscoridis.
Jacquin condidit novum genus, Scopoliam. Scopolia est planta quasi
ipsissima Belladonna, sed pericarpium est capsula operculata
Hyoscyami.
Acta erudita Trondhiem (Drontheim) pulchre sistunt Aves et pisces plurimos
circuli arctici ad Nord cap.
Thea mea egregie crescit. Dicas mihi, num unquam audivisti, quod vera
Thea fuerit in Europa; certe mihi ostensae pro ea planta fuere Cassines
species.
Hyemem perdurarunt tenellae plantae, Cressa, Drypis,
Ρeltaria, Vella fruticosa, Ortega, Protea argentea,
quarum
flores vivos nondum vidi.
Ne emas, rogo, Species Plantarum aut Genera Plantarum, quae
ultimo prodiere; mittam certo cum prima navi.
Sudat Musaeum Reginae, in quo descriptiones insectorum exoticorum, et
conchyliorum plurium.
L’Ammiral De Insectis et Edwardsi ultimas Aves nuper accepi et
Gronovii Zoophylacium. Mirum in modum accrescit numerus cognitorum
animalium.
Si vixero, in mensem Julii incipiam dare novam editionem Systematis,
innumeris animalibus auctam, et forte novam lucem accendam in regno Lapideo.
Schultzii et Podae opera De Insectis accepi.
Vale!
Dabam Upsaliae d[ie] 10 Martii 1764.